CWNSTABL YR HEDDLU Andy De Santis

Dywedwch ychydig wrthym am eich cefndir 

Cefais fy ngeni a'm magu ym Mrasil, ond gan fy mod yn y DU ers 14 mlynedd bellach, rwyf o'r diwedd wedi cyrraedd pwynt lle rwy'n galw fy hun yn Lundeiniwr. Yn ôl ym Mrasil roeddwn i'n gweithio'n bennaf fel athro Saesneg fel Ail Iaith. Er hynny, wnes i erioed lwyddo i gael fy mrawd i'w siarad yn dda! Rwyf i hefyd yn hanner Eidalwr, ac er mai ychydig iawn o amser ges i gydag ochr Eidalaidd fy nheulu, maen nhw bob amser wedi dweud pa mor falch ydyn nhw ohonof. Roedd hyn yn syndod mawr gan fy mod yn bryderus iawn am eu hymateb i ddarganfod fy rhywioldeb a fy ngyrfa. 

Cyn ymuno â'r heddlu, roeddwn i’n gweithio i Transport for London (TfL) yn eu hadran teithiau cwsmeriaid yn delio â chwynion ac yn datrys problemau. Ar yr un pryd, gwirfoddolais hefyd fel Arweinydd Cyfathrebu ar gyfer Rhwydwaith Staff LGBT+ ac yn y pen draw des i’n Ddirprwy Gadeirydd. Yn ystod yr un amser, roeddwn i’n gwirfoddoli gyda Sefydliad LGBT+ sy'n cefnogi pobl LGBT+ ynghylch cam-drin sylweddau ac iechyd meddwl gwael. Roedd y rolau hyn yn bwysig iawn ar gyfer fy nghyfnod sylfaenol fel swyddog, gan fy mod yn gallu deall atebion diplomyddol cyn negodiadau ymosodol. Yn y pen draw, ymunais â’r heddlu oherwydd roedd gennyf angerdd gwirioneddol dros helpu pobl. Dyna oedd fy ysgogiad ac mae'n dal i fod. 

Pa lwybr mynediad wnaethoch chi gais drwyddo? 

Es i drwy’r llwybr mynediad ‘traddodiadol’ - llwybr Rhaglen Dysgu a Datblygu Cychwynnol yr Heddlu. Mae'n rhaglen hyfforddi dwy flynedd a ddarperir gan y Met yng Ngholeg yr Heddlu yn Hendon. Roedd yn cynnwys asesiadau ar-lein a chamau “diwrnod un a dau”. Roedd yr un cyntaf yn heriol iawn lle bu'n rhaid i mi sefyll arholiadau rhesymu rhifiadol a geiriol. Roedd gweddill y diwrnod yn llawn senario chwarae rôl lle byddai angen i chi ddefnyddio sgiliau asesu ac ymchwilio i ddangos eich gallu i “ddatrys problemau”. Roedd yn ddiddorol iawn, ac roedd pob cam wedi fy nghyffroi yn fwy. 

Sut brofiad oedd y broses ymgeisio - ai dyna oeddech chi’n ei ddisgwyl? 

Rhaid i mi ddweud - doeddwn i ddim yn meddwl y byddwn i'n ei wneud. Pan ddechreuais y cais, roeddwn i yn fy rôl flaenorol ac ar ôl methu â chanfod fy mod yn fodlon yn fy ngyrfa, penderfynais roi cynnig arni. Erbyn hyn roeddwn i wedi cyfarfod â rhyw bedwar o bobl wahanol a ddywedodd y byddwn i’n gwneud swyddog da. Y peth diddorol yn fy nhaith, yw fy mod wedi cael fy “newis” gan swyddogion. Wnes i erioed feddwl y byddai plismona’n addas i mi. Felly pan ddechreuais yr asesiad, doeddwn i ddim yn gwbl o ddifrif nac yn ymroddedig - ond erbyn i mi gael fy ail asesiad ar-lein gyda chanlyniad cadarnhaol, fe wnaeth fy marn newid. Rhaid dweud nad oeddwn i’n barod y tro cyntaf i mi wneud cais. Roeddwn i’n bryderus iawn am yr ymrwymiad yr oeddwn ar fin ei wneud, felly bûm yn gweithio i fy nghyflogwr blaenorol am ryw 20 mis arall cyn penderfynu mynd amdani. 

Sut ydych chi wedi canfod eich hyfforddiant yn gyffredinol? Pa rannau ydych chi wedi'u mwynhau fwyaf? 

Y rhan orau i mi oedd yr hyfforddwyr - rhai ohonyn nhw yr wyf yn dal yn agos iawn iddyn nhw heddiw. Fe wnaethon nhw addysgu cymaint o sgiliau i ni ac roedden nhw'n sylfaenol i fy hunanhyder. 

Sut rydych chi'n teimlo eich bod chi'n gwneud gwahaniaeth? 

Rwy’n perthyn i lawer o wahanol gymunedau, rwy’n rhan o grwpiau rhedeg a chwaraeon, ar ôl gweithio fel gwirfoddolwr gyda sefydliadau LGBT+, ac wedi cefnogi cynhwysiant gyda fy ngwahanol gyflogwyr, felly mae llawer o bobl o’r cymunedau hynny yn fy adnabod fel swyddog. Teimlaf na fyddai rhai pobl yn y cymunedau hyn o reidrwydd yn ceisio cyngor gan yr heddlu. Eto i gyd oherwydd fy mod yn hawdd dod ataf a’u bod yn fy adnabod, rwyf wedi cael rhai cydweithwyr yn dod ataf am gyngor ar ymgysylltu â’r heddlu. Dywedodd ffrind unwaith, a dw i byth yn anghofio “Dydw i ddim yn ymddiried yn yr heddlu, ond rwy'n ymddiried ynoch chi”. Mae’n ddatganiad beiddgar iawn, ond os ydw i rywsut yn eu cefnogi nhw yn yr ymgysylltu hwnnw gall ond fod yn beth da. Rwyf hefyd wedi bod yn ymgysylltu â sefydliadau sy'n gweithio gyda fy nghymuned, gan helpu i'w cefnogi a chefais ymateb croesawgar iawn. 

Beth yw barn eich ffrindiau a'ch teulu am eich dewis gyrfa? 

Roedd rhai o fy nghydweithwyr LGBT+ braidd yn wyliadwrus. Rwy'n cofio un a ddywedodd “Da iawn…Rwy'n meddwl y gallai'r heddlu ddefnyddio mwy o bobl o natur dda!”. Roedd fy nheulu’n ecstatig yn ei gylch, er y byddwn i’n dychmygu y byddai fy rhieni wedi bod yn hynod falch ond hefyd ychydig yn bryderus am rai o’r sefyllfaoedd y gallwn i eu hwynebu pe byddent yn fyw.

Sut ydych chi'n gweld eich gyrfa ym maes plismona yn symud ymlaen? 

Mae cymaint i'w wneud ym maes plismona, a dweud y gwir wn i ddim. Cefais Uwcharolygydd yn dweud wrthyf ei bod yn bryd dechrau edrych ar ddyrchafiad. Yn fy ngyrfa fer, dw i wedi cael y cyfle i weithio mewn cymaint o wahanol dimau. Gweithiais fel Swyddog Cymdogaeth, es i i'r Tîm Ymateb, symudais i Dasgio yn y Gymdogaeth, symudais i'r Uned Ffoaduriaid, es i yn ôl i'r Tîm Ymateb eto ac yna yn ôl i Gymdogaeth. Rwyf wrth fy modd gydag ef i gyd. Mae’n swydd heb ei hail - rydych chi’n cael cyfarfod a rhyngweithio â chymaint o wahanol bobl. 

Pa fanteision y mae eich cefndir yn eu cynnig i'ch rôl yn eich barn chi? 

Rwy’n meddwl bod fy ymagwedd at sefyllfaoedd penodol ychydig yn wahanol, a dyna sy’n helpu i feithrin ymddiriedaeth. Rwy’n cofio yn ystod sgwrs gyda ffrindiau pan ddechreuon ni siarad am yr heddlu ac roedd yr ymdeimlad cyffredinol hwn y “dylid trin troseddwyr fel troseddwyr”. Sy’n ffordd syml iawn i feddwl pan nad ydych chi’n gwneud y swydd hon - rydyn ni fel arfer yn cyrraedd hanner ffordd trwy sefyllfaoedd felly dw i’n cofio dweud rhywbeth fel “Ond…nid dyna fy swydd i. Fy ngwaith i yw darganfod pan wnaeth rhywun rywbeth na ddylen nhw fod wedi’i wneud, a dod â nhw i’r llys i wynebu cyfiawnder. Nid fi yw’r un i’w ddeddfu.” Yn Hendon, dywedodd fy swyddog staff unwaith “Mae gennych chi natur dda iawn - bydd dioddefwyr yn eich gwerthfawrogi'n fawr”. Felly cefais fy anfon fel arfer i ddelio â dioddefwyr bregus. Roeddwn yn gwybod bryd hynny bod rhaid i mi wella fy hyder wrth ddelio â throseddwyr a theimlaf fy mod bellach wedi cyflawni cyfaddawd hapus. Yn aml, nid bob amser, gallaf siarad ag unigolion “cythryblus” yn y fath fodd fel nad ydynt yn fy ngweld fel gelyn. 

Ydych chi'n teimlo eich bod chi erioed wedi cael eich trin yn wahanol gan eich cydweithwyr oherwydd eich cefndir? 

Mewn ffordd gadarnhaol, ydw. Rwy’n cofio amser maith yn ôl, roedd digwyddiad yn ymwneud â phobl o fy nghymuned. Pan es i at fy Rhingyll a dweud y gallwn i roi rhywfaint o gyngor, roedd yn awyddus iawn i wrando arno. Mae fy ymagwedd wrth ddelio â phobl o gymuned neu brofiad rwy’n gyfarwydd ag ef bob amser wedi cael ei groesawu’n fawr. Rwyf hefyd wedi cael sgyrsiau diddorol a heriol am fod yn LGBT+, yn fewnfudwr ac yn Latino (LladinX) ym maes plismona nad oeddent yn sarhaus, ond a orfododd fi i herio fy meddwl fy hun ar rai materion. Mae fy nghydweithwyr hefyd wedi teimlo’n gyfforddus i drafod neu hyd yn oed holi am agweddau ar fy nghefndir gyda mi, sydd wedi bod o gymorth iddynt wrth ei ddeall. Rwy’n teimlo efallai na fydd rhai pobl o gefndir gwahanol yn deall yr ofn y gall mewnfudwyr ei gael ynghylch yr heddlu, ar sail eu profiad o ble maen nhw’n dod yn wreiddiol.

Pam ydych chi'n teimlo bod mwy o amrywiaeth yng ngwasanaeth yr heddlu yn bwysig? 

Oherwydd bod amrywiaeth yn datblygu sgyrsiau pwysig ac yn galluogi swyddogion i ddysgu oddi wrth bobl wahanol i'w pobl nhw. Oherwydd ei fod yn caniatáu i rywun deimlo eu bod yn cael eu cefnogi os oes ganddynt swyddog sydd wedi cerdded yn eu hesgidiau, ac sy'n gallu deall sut beth yw bywyd o dan eu croen. Oherwydd os ydyn ni am gael gwasanaeth heddlu sy’n adlewyrchu’r cymunedau y mae’n eu gwasanaethu, rhaid i’r cymunedau hynny fod yn rhan annatod, ac yn rhan o’r ateb i fod yn gynaliadwy, yn cael eu gwerthfawrogi a’u defnyddio gan bawb. Yn fy mhrofiad i, gall yr heddlu ddibynnu ar wybodaeth a chefnogaeth gymunedol i fod yn llwyddiannus. 

Beth fyddech chi’n ei ddweud yw’r prif rwystrau sy’n atal pobl o gefndiroedd lleiafrifol rhag gwneud cais i ymuno â’r heddlu? 

Canfyddiadau o’r heddlu naill ai’n lleol neu’n ddaearyddol, yr hen ddelwedd o swyddog heddlu fel rhywun sydd â chyhyrau mawr, dim ymennydd (sori!), y canfyddiad sydd gan deulu a ffrindiau, y pryder na fyddech yn llwyddo neu ei fod yn ormod i chi . Yn fy mhrofiad i, fe wnes i ddal fy hun yn ôl llawer oherwydd ofn, ond mae'r swydd yn eich newid chi. Ymhen amser, dysgais i garu'r wefr honno yn eich stumog neu'r wefr a gewch wrth agosáu at sefyllfa a allai fod yn beryglus, a chefais y gallu i feddwl ar fy nhraed. 

Beth fyddech chi'n ei ddweud i annog eraill o gefndiroedd lleiafrifol i ymuno â'r heddlu? 

Gwell gyda chi, waeth heboch chi. Rwy’n credo y gallwn ni bob amser ddal yn ôl a chadw ein safbwyntiau negyddol am blismona, ond os ydyn ni am gael newid, mae angen i ni fod yn barod i fod yn rhan ohono. Wrth feddwl yn ôl, fe wnes i wir ennill fy lle yn gweithio gyda chymunedau oherwydd diddordeb gwirioneddol a ddaeth o'r tu allan i'r swydd. Rwy'n gweithio fel swyddog ar gyfer fy ngwasanaeth fy hun, ond mewn gwirionedd fy ngwaith yw atgoffa pobl bod swyddogion da allan yno. Fy ngobaith yw y gallaf ysbrydoli rhai ohonyn nhw i gerdded yn ôl fy nhraed. Yn y pen draw, mae’n golygu dangos i’r ffrindiau sy’n dweud “Allwn i ddim gwneud eich swydd” y gallen nhw, ac y dylen nhw.