Untold [heb ei adrodd]: yr heddlu
Er mwyn annog mwy o bobl o gefndiroedd a phrofiadau amrywiol i ymuno â'r heddlu, rydym wedi ymuno â Channel 4 i greu cyfres o ffilmiau sy'n cynnwys aelodau o'r cyhoedd yn cyfweld â swyddogion sy'n gwasanaethu am eu profiadau yng ngwasanaeth yr heddlu.
Gwyliwch nawr i ddysgu rhagor am...
Bywyd fel swyddog heddlu Du
Gweld trawsgrifiad llawn y fideo
Mae T.J., swyddog heddlu sy’n gwasanaethu, a Rowan, aelod o’r cyhoedd, yn eistedd gyferbyn â’i gilydd mewn ystafell gyfweld wedi'i goleuo'n wan. Maen nhw'n dechrau sgwrs.
00:00:00.000 --> 00:00:03.000
T.J.: Mae bod yn swyddog heddlu yn eich dysgu sut i dderbyn
00:00:03.000 --> 00:00:05.760
bod pobl yn wahanol, eu bod yn byw eu bywydau'n wahanol.
00:00:05.760 --> 00:00:09.240
Rydych chi'n cael rhannu eiliadau gyda dieithriaid llwyr.
00:00:13.00 --> 00:00:13.560
Rowan: Allwn i ddim gwneud eich swydd chi
00:00:13.560 --> 00:00:14.120
T.J.: Pam?
00:00:14.760 --> 00:00:16.440
Rowan: Roeddwn i ond yn poeni am...
00:00:17.000 --> 00:00:18.480
beth fyddai fy nheulu yn ei feddwl amdana i.
00:00:18.920 --> 00:00:20.720
T.J.: Mae pobl yn mynd i gael problem ag ef.
00:00:20.720 --> 00:00:22.920
Rwy'n gwybod hynny o brofiad personol.
00:00:24.360 --> 00:00:26.920
Collais ffrindiau pan ymunais â'r heddlu.
00:00:26.920 --> 00:00:28.120
Roedd yn anodd.
00:00:28.120 --> 00:00:29.560
Mae'n anodd.
00:00:31.560 --> 00:00:32.560
Ond rwy'n brwydro ymlaen
00:00:32.560 --> 00:00:36.080
oherwydd os nad wyf... yn ei wneud yna
00:00:36.080 --> 00:00:38.520
bydd popeth yr un peth ar gyfer y genhedlaeth nesaf.
00:00:38.520 --> 00:00:42.080
Chi yw fi, 14, 15 mlynedd yn ôl.
00:00:42.080 --> 00:00:45.480
Rydych chi'n gwybod, gan ddweud: 'All e ddim digwydd.'
00:00:45.480 --> 00:00:47.720
Rowan: Rwy'n gwybod i mi, pan oeddwn i'n meddwl am
00:00:47.720 --> 00:00:49.120
ymuno â'r heddlu,
00:00:49.120 --> 00:00:55.560
Roeddwn i am fod yn driniwr cŵn ond yna dechreuodd fy ngolwg newid,
00:00:55.560 --> 00:00:57.640
gan ddechrau cael tatŵs, tyfu cudynnau Affricanaidd.
00:00:57.640 --> 00:01:00.640
Dydych chi ddim wir yn gweld swyddogion heddlu Du gyda chudynnau Affricanaidd.
00:01:00.640 --> 00:01:02.160
T.J.: Mae llawer o swyddogion Du gyda chudynnau Affricanaidd.
00:01:02.160 --> 00:01:02.680
Rowan: Yn wir?
00:01:02.680 --> 00:01:03.480
T.J.: Ie ddyn.
00:01:03.480 --> 00:01:05.400
Rowan: Beth, wedi'u ffurfio'n hir? Neu...
00:01:05.400 --> 00:01:09.040
T.J.: Ie. Cudynnau hir i lawr i'w cefn.
00:01:09.040 --> 00:01:10.880
Rowan: Wow, iawn.
00:01:10.880 --> 00:01:14.680
Rowan: Felly ces i fy stopio a chwilio llawer.
00:01:14.680 --> 00:01:15.480
T.J.: Ie.
00:01:15.480 --> 00:01:18.400
Rowan: Dim ond, ti'n gwybod, dyn du arall,
00:01:18.400 --> 00:01:20.280
yn edrych yn amheus, mae'n debyg.
00:01:20.280 --> 00:01:25.200
T.J.: Ie, dywedwyd wrthyf fy mod i'n cyd-fynd â'r disgrifiad o rywun mewn lladrad diweddar
00:01:25.200 --> 00:01:26.720
ac roeddwn i'n gwisgo dillad tywyll.
00:01:26.720 --> 00:01:27.800
Rwy'n gwisgo hwdis tywyll drwy'r amser.
00:01:27.800 --> 00:01:28.680
Rowan: Ie.
00:01:28.680 --> 00:01:29.760
T.J.: Ti'n gwybod,
00:01:29.760 --> 00:01:31.960
Pam? Pam ydych chi wedi fy stopio i?
00:01:31.960 --> 00:01:34.720
Nawr mae gen i'r wybodaeth, felly rwy'n gofyn y cwestiynau cywir.
00:01:34.720 --> 00:01:35.640
Rowan: Uh-huh.
00:01:35.640 --> 00:01:40.480
T.J.: Yn bersonol, rwy'n credu bod stopio a chwilio yn arf da i'w ddefnyddio
00:01:40.480 --> 00:01:43.400
yn y ffordd iawn, ond ar yr un pryd,
00:01:43.400 --> 00:01:45.400
rydyn ni wedi cael ein stopio a'n chwilio yn ddiangen.
00:01:45.400 --> 00:01:48.080
Dw i wedi cael fy stopio a'm chwilio yn ddiangen.
00:01:48.080 --> 00:01:51.600
Dydw i ddim eisiau i fy mhlant i, na'u plant nhw ar eu hôl
00:01:51.600 --> 00:01:53.080
boeni am hynny.
00:01:53.080 --> 00:01:56.880
Dw i am iddyn nhw yrru heibio, wyddoch chi, i gar heddlu,
00:01:56.880 --> 00:01:59.480
‘ah mae brawd i mewn yna, mae chwaer i mewn yna’.
00:01:59.480 --> 00:02:02.680
Bydd yn naturiol gweld ein hunain yn y rolau hyn,
00:02:02.680 --> 00:02:05.640
bydd yn naturiol gweld swyddogion heddlu rheng uchel
00:02:05.640 --> 00:02:07.400
sy'n gallu cyflawni newid.
00:02:07.400 --> 00:02:09.040
Ond ni ellir ei wneud o'r tu allan,
00:02:09.040 --> 00:02:10.440
mae'n rhaid ei wneud o'r tu mewn.
00:02:10.440 --> 00:02:12.840
Mae arnom ni angen pobl fel chi,
00:02:12.840 --> 00:02:16.080
fel nad oes rhaid i ni deimlo'n anghyfforddus.
Gwelwn ni olwg agos byr o ddec tâp sy'n chwyrlïo ac yn recordio’r sgwrs, cyn torri i olwg eang o’r ddau ddyn.
00:02:16.080 --> 00:02:17.920
Rowan: Felly gan eich bod chi'n swyddog heddlu Du,
00:02:17.920 --> 00:02:20.680
beth yw eich barn am y mudiad BLM cyfan?
00:02:20.680 --> 00:02:27.720
T.J.: Mae'n fy mhoeni fy mod i, wyddoch chi, wedi gorfod gweld rhywun sy'n fi
00:02:27.720 --> 00:02:31.000
golli eu bywyd eto i'r cerbyd gychwyn eto
00:02:31.000 --> 00:02:34.960
a chredaf fod angen i ni gadw i fyny â hynny.
00:02:34.960 --> 00:02:37.240
Mae sgyrsiau fel hyn,
00:02:37.240 --> 00:02:40.360
yn rhoi seddau wrth fyrddau i ni
00:02:40.360 --> 00:02:43.440
y dylen ni fod wedi bod yn eistedd wrthyn nhw amser maith yn ôl.
00:02:43.440 --> 00:02:45.960
A dw i'n
00:02:45.960 --> 00:02:49.720
ymwybodol bod angen i ni wneud yn siŵr bod y lleisiau cywir
00:02:49.720 --> 00:02:52.240
yn eistedd wrth y byrddau hyn.
00:02:54.360 --> 00:02:57.080
Rowan: Ydych chi wedi gweld mwy o swyddogion heddlu Du yn ymuno?
00:02:57.080 --> 00:02:58.880
T.J.: Ie ddyn, ie yn bendant.
00:02:58.880 --> 00:03:03.280
Rydyn ni mewn meysydd na fydden ni wedi bod o’r blaen;
00:03:03.280 --> 00:03:06.000
Arfau tanio. Wyddoch chi, dditectifs a...
00:03:06.000 --> 00:03:09.400
Rydyn ni yn y rolau hyn ac rydyn ni'n rhagorol.
00:03:09.400 --> 00:03:10.760
Ar bopeth.
00:03:10.760 --> 00:03:12.800
Rowan: Beth yw dy foment fwyaf balch hyd yn hyn?
00:03:12.800 --> 00:03:15.680
T.J.: Y foment falchaf yn y swydd oedd
00:03:15.680 --> 00:03:17.840
atal llofruddiaeth.
00:03:17.840 --> 00:03:21.040
Roedd yn ddigwyddiad domestig.
00:03:21.040 --> 00:03:24.720
Ar y ffordd i'r fflat ei hun, gallem glywed sgrechiadau.
00:03:24.720 --> 00:03:28.640
Wedi cael mynediad yn y diwedd, wedi rhedeg i fyny i'r ail lawr,
00:03:28.640 --> 00:03:32.120
Newydd gyrraedd yno, beth fyddai wedi ymddangos i fod, mewn amser.
00:03:32.120 --> 00:03:34.520
Wyddoch chi, yr hyn roedd hi'n dai i ddweud wedyn yw:
00:03:34.520 --> 00:03:37.000
‘Mae'n debygol y byddai ef wedi fy lladd i yn y tŷ.’
00:03:37.000 --> 00:03:40.280
Felly dyna uchafbwynt
00:03:40.280 --> 00:03:43.040
fy ngyrfa hyd yn hyn.
00:03:43.040 --> 00:03:46.800
Rowan: Felly beth yw eich hoff ran o'r swydd?
00:03:47.000 --> 00:03:48.720
T.J.: Yn rhyfedd ddigon dim ond
00:03:48.720 --> 00:03:50.440
gallu cyfathrebu â gwahanol bobl.
00:03:50.440 --> 00:03:55.520
Cyfathrebu, wyddoch chi, yw'r hyn rydyn ni'n ei ddefnyddio i ddatrys pethau.
00:03:55.520 --> 00:03:58.520
Mae bod yn swyddog heddlu'n eich dysgu sut i dderbyn
00:03:58.520 --> 00:04:00.840
bod pobl yn wahanol, eu bod yn byw eu bywydau'n wahanol.
00:04:00.840 --> 00:04:02.800
Rydych chi'n cael rhannu
00:04:02.800 --> 00:04:09.080
eiliadau gyda dieithriaid llwyr sy'n chwythu'ch meddwl.
00:04:09.080 --> 00:04:12.360
Rydych chi'n cael gwneud pethau mewn ffyrdd arbennig dros bobl sydd,
00:04:12.360 --> 00:04:14.200
Rydych chi'n gwybod, yn llythrennol,
00:04:14.200 --> 00:04:15.400
byddan nhw'n dod yn ôl ac yn dweud wrthych eich bod wedi newid
00:04:15.400 --> 00:04:17.640
eu bywyd er gwell.
Gwelwn olwg agos o'r peiriant tâp, yn clicio wrth i'r recordiad ddod i ben, cyn torri i olwg o Rowan.
Bywyd fel ditectif benywaidd
Gweld trawsgrifiad llawn y fideo
Mae Kimberley, swyddog heddlu sy'n gwasanaethu, a Jenifer, aelod o'r cyhoedd, yn eistedd gyferbyn â'i gilydd mewn ystafell gyfweld sydd wedi'i goleuo'n wan. Maen nhw'n dechrau sgwrs.
00:00:30,000 --> 00:00:32,440
Jenifer: A yw unrhyw beth erioed wedi gwneud i chi deimlo'n ofnus yn y swydd?
00:00:32,440 --> 00:00:35,000
Kimberley: Mae gennym ni'r botymau coch hyn ar ein radios,
00:00:35,000 --> 00:00:37,440
os yw rhywun yn pwyso'r botwm coch hwnnw, mae'ch calon yn stopio
00:00:37,440 --> 00:00:39,280
achos rydych chi ond yn meddwl ‘ble mae’r swyddog yna?
00:00:39,280 --> 00:00:40,760
Ble mae fy allweddi? Dw i'n mynd
00:00:48,840 --> 00:00:50,360
Jenifer: Ydych chi'n credu bod yr heddlu'n rhywiaethol?
00:00:50,360 --> 00:00:52,360
Kimberley: Nac ydw. Mewn gair.
00:00:52,360 --> 00:00:55,400
Galla i ond siarad am fy mhrofiad yn ein heddlu ni.
00:00:55,400 --> 00:01:00,480
Ond rwy'n credu bod pob math o fater a allai fod ym maes plismona
00:01:00,480 --> 00:01:04,880
mewn perthynas â rhywiaeth neu hiliaeth neu yn erbyn anableddau
00:01:04,880 --> 00:01:07,120
neu unrhyw un o'r mathau hynny o faterion,
00:01:07,120 --> 00:01:10,280
mae rhywbeth yn ei le i geisio mynd i’r afael â hynny.
00:01:10,280 --> 00:01:14,560
Felly, dw i'n gwybod gyda phlismona nawr nad oes dim goddefgarwch iddo.
00:01:14,560 --> 00:01:20,000
Pe byddai rhywun bryd hynny yn adrodd amdano i reolwr, yna ymdrinnir ag ef.
00:01:20,000 --> 00:01:23,120
Mae pethau ar waith i beidio â chaniatáu i hynny barhau
00:01:23,120 --> 00:01:24,520
a dyna'r gwahaniaeth.
00:01:24,800 --> 00:01:27,280
Jenifer: A yw unrhyw beth erioed wedi gwneud i chi deimlo'n ofnus yn y swydd?
00:01:27,280 --> 00:01:30,800
Kimberley: O ie yn sicr, yn hollol.
00:01:30,800 --> 00:01:32,600
Dim ond dynol ydych chi ar ddiwedd y dydd.
00:01:33,360 --> 00:01:35,440
Ond wrth gwrs, pan ydych chi'n gyrru i rywbeth
00:01:35,440 --> 00:01:36,440
mae'r adrenalin yn mynd,
00:01:36,880 --> 00:01:38,720
rydych chi'n meddwl 'beth ydw i'n mynd i fod yn ei wynebu?
00:01:38,720 --> 00:01:40,600
Yr hyn sy'n eich arwain trwy hynny yw gwybod
00:01:40,600 --> 00:01:43,720
bod gennych chi dîm y tu ôl i chi felly dydych chi byth ar eich pen eich hun.
00:01:43,720 --> 00:01:46,400
Mae bron fel teulu, mor ystrydebol ag y mae'n swnio, mae hynny'n wir mewn gwirionedd. Os yw rhywbeth...
00:01:47,360 --> 00:01:49,560
Dw i wedi clywed pethau dros y radio.
00:01:49,560 --> 00:01:53,920
Mae gennym ni'r botymau coch hyn ar ein radios, maen nhw fel larwm sydd,
00:01:53,920 --> 00:01:56,480
os yw rhywun yn pwyso'r botwm coch hwnnw, mae'ch calon yn stopio
00:01:56,480 --> 00:01:58,200
achos rydych chi'n meddwl ‘ble mae’r swyddog yna?
00:01:58,200 --> 00:01:59,920
Ble mae fy allweddi? Dw i'n mynd'
00:02:01,400 --> 00:02:04,200
Eich meddylfryd chi yw hyn oherwydd eich bod chi'n gofalu am eich gilydd.
00:02:04,200 --> 00:02:06,920
Mae'r ofn yno ond mae gennych chi bobl i'ch cefnogi chi.
00:02:06,920 --> 00:02:08,640
Jenifer: Mae hynny'n anhygoel.
00:02:09,320 --> 00:02:11,200
Oeddech chi bob amser am fod yn dditectif?
00:02:11,320 --> 00:02:13,520
Kimberley: Do, dw i'n credu fy mod i wastad wedi gwneud.
00:02:15,160 --> 00:02:18,760
Roeddwn i'n gwybod mai dyna lle roeddwn i am i'm gyrfa fynd.
00:02:18,760 --> 00:02:20,440
Cael ymchwiliad, cael achos
00:02:20,440 --> 00:02:23,560
a'i ddadansoddi, pwy sydd wedi gwneud beth
00:02:23,560 --> 00:02:26,000
a phwy sy'n cymryd rhan a pham?
00:02:26,000 --> 00:02:29,080
Ddim yn gwybod mewn gwirionedd beth allech chi fod yn mynd i mewn iddo.
00:02:29,080 --> 00:02:30,600
Fe allech chi ddod i'r gwaith un diwrnod a meddwl:
00:02:30,600 --> 00:02:33,840
‘iawn dyma beth dw i'n ei wneud heddiw, dyma fy rhestr I'w Gwneud’.
00:02:34,080 --> 00:02:35,760
Yna mae rhywbeth yn digwydd ac rydych chi'n mynd
00:02:35,760 --> 00:02:38,600
does dim ots beth rydych chi wedi'i gynllunio
00:02:38,600 --> 00:02:40,960
ac mae'n rhaid i chi newid i'r modd hwnnw
00:02:41,400 --> 00:02:46,680
a delio â hynny a, wyddoch chi, does dim llawer o swyddi lle mae fel 'na mewn gwirionedd
00:02:46,680 --> 00:02:50,280
a dyna sy'n ei gadw'n ffres, hyd yn oed am 15 mlynedd yn y swydd.
00:02:50,560 --> 00:02:52,200
Jenifer: Ydych chi'n credu bod unrhyw beth sydd
00:02:52,200 --> 00:02:53,560
yn rhoi mantais i chi dros eich cymheiriaid gwrywaidd?
00:02:54,160 --> 00:02:56,760
Kimberley: O safbwynt personol, dw i'n credu
00:02:56,760 --> 00:03:01,200
gan fy mod i'n fenyw o gefndir lleiafrifoedd ethnig du
00:03:01,200 --> 00:03:04,440
a bod gen i blant, dw i'n credu bod hynny'n fy ngwneud yn eithaf unigryw.
00:03:04,680 --> 00:03:07,400
Rwy'n falch iawn o'r cyfleoedd sydd gen i i wneud pethau
00:03:07,400 --> 00:03:09,600
a all o bosibl agor drysau i bobl eraill
00:03:09,600 --> 00:03:11,920
i weld bod y ffaith eich bod mewn gwirionedd yn rhywun unigryw
00:03:12,320 --> 00:03:16,240
yn gallu cael llais mawr iawn yn rhywle fel maes plismona.
00:03:16,240 --> 00:03:18,240
Os ydych chi'n newydd yn dod i mewn ac rydych chi am weld
00:03:18,240 --> 00:03:20,840
y menywod hynny yn y swyddi rheoli hynny,
00:03:20,840 --> 00:03:22,400
rydych chi am eu gweld yn uchel eu statws ac yn meddwl:
00:03:22,400 --> 00:03:25,000
‘A dweud y gwir gallwn i gyrraedd yno’, nid dynion yn unig sydd ar y brig.
00:03:25,320 --> 00:03:27,680
Jenifer: Ydych chi'n ei chael yn anodd jyglo bod yn fam
00:03:27,680 --> 00:03:30,040
a bod yn yr heddlu hefyd?
00:03:30,200 --> 00:03:34,880
Kimberley: Ydw. Ydw yn bendant. Mae fy ngŵr yn yr heddlu hefyd
00:03:35,600 --> 00:03:38,960
ac mae gennym ni dri phlentyn. Felly, ers cryn nifer o flynyddoedd
00:03:38,960 --> 00:03:42,640
rydyn ni wedi gorfod bod ar sifftiau cyferbyniol
00:03:42,640 --> 00:03:45,200
ac yn llythrennol llongau'n pasio yn y nos ar adegau.
00:03:45,480 --> 00:03:47,320
Ond mae'r heddlu'n dda am,
00:03:47,520 --> 00:03:50,200
gyfleoedd i wneud gweithio hyblyg.
00:03:50,840 --> 00:03:52,840
Maen nhw'n cydnabod bod y rhan fwyaf o bobl yn amlwg
00:03:52,840 --> 00:03:55,280
yn mynd i gael plant neu gyfrifoldebau gofalu eraill
00:03:55,960 --> 00:03:59,760
felly mae pethau ar waith i'w gwneud yn haws, ond mae'n anodd.
00:03:59,760 --> 00:04:03,000
Jenifer: Ydych chi byth yn teimlo eich bod yn fam dditectif?
00:04:03,000 --> 00:04:05,480
Felly canfod pwy sydd wedi gwneud beth?
00:04:06,240 --> 00:04:08,320
Kimberley: Ydw, heb os nac oni bai.
00:04:08,880 --> 00:04:11,000
Rwy'n cael fy hun yn holi fy mhlant
00:04:11,800 --> 00:04:15,320
mewn arddull techneg cyfweliad ar adegau.
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
Mewn gwirionedd gall ymddangos fel proses gyfweld
00:04:18,000 --> 00:04:20,400
yn mynd o gwmpas yn fy mhen a dw i'n meddwl fy mhlant i yw'r rhain.
00:04:20,400 --> 00:04:22,360
Ond a dweud y gwir mae'n gweithio!
00:04:22,360 --> 00:04:24,720
Felly dw i'n mynd i barhau â hynny mae'n debyg.
00:04:24,720 --> 00:04:26,120
Jenifer: Mae'n hyfforddiant gwych!
00:04:26,360 --> 00:04:27,880
Kimberley: Hyffordiant da, ie!
Gwelwn olwg agos o'r dec tâp yn chwyrlïo ac yn recordio'r sgwrs. Mae'n clicio wrth i'r recordio ddod i ben.
Bywyd fel heddwas hoyw
Gweld trawsgrifiad llawn y fideo
Mae Tracy, swyddog heddlu sy'n gwasanaethu, ac Ali, aelod o'r cyhoedd, yn eistedd gyferbyn â'i gilydd mewn ystafell gyfweld wedi'i goleuo'n wan. Maen nhw'n dechrau sgwrs.
00:00:00,000 --> 00:00:03,640
Ali: Dw i ddim yn gweld unrhyw un fel fi yn yr heddlu.
00:00:03,640 --> 00:00:06,960
Doeddwn i ddim yn teimlo y byddwn i'n ffitio i mewn oherwydd doeddwn i ddim yn teimlo fy mod i'n ddigon gwrywaidd.
00:00:07,040 --> 00:00:09,600
Tracy: Dw i ddim yn teimlo fy mod i'n ffitio, dw i ddim am ffitio.
00:00:14,160 --> 00:00:16,000
Ali: Ydy'r heddlu'n homoffobig?
00:00:16,280 --> 00:00:22,000
Tracy: Nawr dw i’n meddwl bod canfyddiad bod gan yr heddlu safbwyntiau penodol fel grŵp,
00:00:23,160 --> 00:00:26,640
ond dw i'n meddwl y byddai'n annheg dweud bod yr heddlu, rydych chi'n gwybod, dw i'n swyddog heddlu.
00:00:26,640 --> 00:00:30,240
Byddwn i'n dweud bod adegau pan fyddwn ni'n drwsgl a phan nad ydyn ni'n cael pethau 100%,
00:00:30,240 --> 00:00:32,120
Gadewch i ni ei ddadansoddi ac edrych pam.
00:00:32,120 --> 00:00:37,120
Os yw'n anwybodaeth ac yn wrth-rywbeth, yna byddwn ni'n delio â hynny hefyd.
00:00:37,120 --> 00:00:40,280
Rydyn ni'n gadarn iawn yn yr heddlu ynghylch gwahaniaethu,
00:00:40,280 --> 00:00:44,200
ynghylch hiliaeth, homoffobia, deuffobia, trawsffobia.
00:00:44,560 --> 00:00:48,280
Ali: Iawn, felly sut mae'r heddlu'n delio â'r gymuned LGBTQ 'te?
00:00:48,600 --> 00:00:52,520
Tracy: I mi, mae’r gair cymuned yn aml yn rhywbeth a all fod yn gamarweiniol
00:00:52,520 --> 00:00:56,960
Dw i'n meddwl oherwydd bod pobl LGBTQ ym mhobman, rydyn ni'n rhan o gymdeithas,
00:00:56,960 --> 00:01:00,080
rydyn ni ymysg y byd beunyddiol ond ydyn ni?
00:01:00,080 --> 00:01:04,000
Ond dw i’n meddwl bod ymgysylltu â chymunedau'n rhywbeth sy’n wirioneddol bwysig i’r heddlu.
00:01:04,360 --> 00:01:09,360
Un o'n hegwyddorion sylfaenol yw eich bod yn gwybod mai ni yw'r gymuned a'r gymuned yw'r heddlu.
00:01:09,360 --> 00:01:11,840
Ac os na welwch bobl fel fi yn yr heddlu,
00:01:12,320 --> 00:01:15,240
dydych chi ddim yn mynd i gredu ei bod hi'n iawn dweud pethau wrth yr heddlu ydych chi?
00:01:15,240 --> 00:01:18,320
Felly i mi mae'n rhaid i ni fod y person amlwg hwnnw, mae'n rhaid i mi fod y model rôl hwnnw,
00:01:18,320 --> 00:01:21,120
Mae'n rhaid i mi fod y ddelwedd honno, oherwydd fel arall os
00:01:21,520 --> 00:01:23,920
na allwch chi ei weld, dydych chi ddim yn mynd i gredu y gallwch chi fod ef, ydych chi?
00:01:23,920 --> 00:01:27,440
Ali: Ond dw i ddim yn gweld neb fel fi yn yr heddlu,
00:01:27,440 --> 00:01:31,560
Dw i ddim yn gweld y gynrychiolaeth honno yno. Felly a oes gennych chi unrhyw gydweithwyr sy'n hoyw o Dde Asia?
00:01:31,560 --> 00:01:32,680
Tracy: Oes, yn hollol.
00:01:32,680 --> 00:01:36,520
Dw i’n meddwl weithiau nad yw rhai ohonom o reidrwydd am fod fel y person poster ar gyfer yr heddlu
00:01:36,920 --> 00:01:39,080
ond mae angen eich gweld chi i gredu y gallwch chi fod
00:01:39,320 --> 00:01:41,200
yn rhan ohonom ni hefyd ond oes? Felly mae angen i chi weld hynny.
00:01:41,320 --> 00:01:45,160
Ali: Pan oeddwn i’n 16, ar yr oedran hwnnw doeddwn i ddim yn teimlo y byddwn i’n ffitio i mewn oherwydd
00:01:45,160 --> 00:01:48,160
Doeddwn i ddim yn teimlo fy mod i'n ddigon gwrywaidd i fod yn swyddog heddlu.
00:01:48,880 --> 00:01:52,440
Felly eto, fel y dywedais, ar yr oedran hwnnw, yn enwedig yr oedran hwnnw, byddai gweld rhywun fel fi
00:01:52,920 --> 00:01:55,320
wedi fy ngwneud i...Efallai byddwn i wedi cymryd llwybr gwahanol.
00:01:55,440 --> 00:01:58,320
Tracy : Ond dw i'n meddwl ei bod hi'n ddiddorol iawn eich bod chi'n teimlo, fel llanc ifanc,
00:01:58,440 --> 00:02:01,960
ac mae gennych chi'ch hunaniaeth a phwy ydych chi,
00:02:02,160 --> 00:02:04,040
ac rydych chi'n meddwl: 'Mae angen i mi ffitio i fod yn yr heddlu'
00:02:04,440 --> 00:02:07,320
a dw i’n meddwl efallai mai dyna lle mae angen i ni wrando ar hynny a mynd:
00:02:07,880 --> 00:02:09,400
‘pam mae pobl yn teimlo bod angen iddyn nhw ffitio?’
00:02:09,800 --> 00:02:13,560
dydy hyn ddim yn ymwneud â ... dw i wedi bod yn yr heddlu ers 24 mlynedd,
00:02:13,960 --> 00:02:15,000
Dw i ddim yn teimlo fy mod i'n ffitio, dw i ddim am ffitio.
00:02:15,200 --> 00:02:16,800
Dw i am ddod â fi at y bwrdd a dweud:
00:02:16,840 --> 00:02:19,200
‘Gwrandewch, dyma'r sgiliau sydd gen i a dyma beth dw i'n ei wneud yn dda’.
00:02:20,280 --> 00:02:22,960
Ali: Felly sut brofiad oedd hi i chi ddod allan tra oeddech chi'n gweithio i'r heddlu?
00:02:23,320 --> 00:02:26,640
Tracy: Ar ydechrau, pan ymunais â’r heddlu am y tro cyntaf, roeddwn i'n ymwybodol iawn o’m rhywedd
00:02:26,760 --> 00:02:31,560
yn fwy na dim dw i'n meddwl. Doeddwn i ddim meddwl am fy nghyfeiriadedd na'm hunaniaeth mewn gwirionedd.
00:02:31,560 --> 00:02:34,400
Roeddwn i'n meddwl fwy am fod yn fenyw ym myd dyn.
00:02:34,560 --> 00:02:36,840
Doeddwn i ddim wir allan nac yn agored am yr ychydig flynyddoedd cyntaf yn yr heddlu.
00:02:37,200 --> 00:02:39,000
Doeddwn i ddim yn teimlo y gallwn i fod, os ydw i'n onest.
00:02:40,520 --> 00:02:43,120
Ac yna dw i'n dod yn fwy ymwybodol o bobl eraill fel fi
00:02:43,320 --> 00:02:45,520
ac o'r cymorth a oedd ar gael hefyd.
00:02:46,640 --> 00:02:49,880
Fel rhwydweithiau eraill, rydych chi'n gwybod bod gennym ni lawer o
00:02:50,560 --> 00:02:53,240
fecanweithiau cymorth yng ngwasanaeth yr heddlu a des i'n ymwybodol o hynny.
00:02:53,560 --> 00:02:55,480
Ond ie es i i mewn i ymchwiliadau
00:02:56,200 --> 00:02:59,600
ac roeddwn i'n teimlo fy mod i wedi dod o hyd i'm lle. Roedd y ferch fach a oedd yn dditectif
00:02:59,600 --> 00:03:01,720
wedyn yn dod yn ferch fawr a oedd yn dditectif
00:03:01,720 --> 00:03:04,160
ac roeddwn i'n teimlo sut y galla i ddisgwyl i rywun fod yn onest â fi
00:03:04,160 --> 00:03:07,880
ynghylch beth sy’n digwydd iddyn nhw os nad ydw i’n bod yn onest gyda phwy ydw i?
00:03:08,200 --> 00:03:12,400
Ali: Sut fyddech chi'n disgrifio'r teimlad hwnnw o'r adeg pan wnaethoch chi dod allan o'r diwedd? Sut oedd hi?
00:03:12,640 --> 00:03:14,800
Tracy: Des i'n swyddog heddlu gwell,
00:03:15,200 --> 00:03:16,880
Roeddwn i'n teimlo bod yr heddlu'n cael mwy gen i
00:03:17,320 --> 00:03:18,520
oherwydd doeddwn i ddim yn cuddio dim byd.
00:03:18,520 --> 00:03:21,520
Roeddwn i mewn sefydliad sy'n ymwneud â gwirionedd a gonestrwydd
00:03:21,520 --> 00:03:25,120
ac roeddwn i'n mynd i glybiau hoyw ac yn cuddio os oedd yr heddlu'n dod i mewn.
00:03:25,120 --> 00:03:27,240
Wyddoch chi, dim ond yn y gwaith ydoedd.
00:03:27,240 --> 00:03:28,040
Ali: Felly roeddech chi'n dilyn bywyd dwbl?
00:03:28,040 --> 00:03:34,000
Tracy: O ie, yn hollol, yn hollol roeddwn i. Nawr alla i ddim ei ddychmygu, alla i byth ei ddychmygu.
00:03:34,480 --> 00:03:37,480
Mae wedi fy helpu'n broffesiynol hefyd, dw in cael dioddefwyr troseddau yn dod allan i fi,
00:03:37,480 --> 00:03:42,200
yn dweud pethau wrtha i amdanyn nhw eu hunain oherwydd eu bod yn nodi rhywbeth ynof i.
00:03:42,200 --> 00:03:45,760
Mae bron fel cael set sgiliau bach arall hefyd wyddoch chi.
00:03:46,000 --> 00:03:50,400
Tracy: Dw i'n meddwl o ran gyrfa fy mod i wedi gwneud rhai pethau na freuddwydiais erioed oedd yn bosibl, yn ôl pob tebyg,
00:03:50,400 --> 00:03:56,160
ac fe ges i brofiad a oedd yn ôl pob tebyg wedi fy newid i fel person cymaint ag y gwnaeth swyddog heddlu.
00:03:57,280 --> 00:04:00,720
Yn y diwedd, cawson ni euogfarn yn y llys a oedd yn ymwneud â
00:04:01,000 --> 00:04:05,520
phobl ifanc fel y cyflawnwyr. Roedd hynny’n uchafbwynt gwirioneddol i gyfiawnder dw i’n meddwl
00:04:05,520 --> 00:04:07,640
ond fel ditectif roeddwn i'n teimlo,
00:04:08,200 --> 00:04:11,760
dyma'r math o beth roeddwn i am ei gyflawni'n broffesiynol.
00:04:12,000 --> 00:04:15,560
A dw i'n meddwl pan dw i'n edrych yn ôl nawr, dw i'n hynod o falch ohono
00:04:15,560 --> 00:04:18,480
nid yn unig dod yn dditectif ond rhai o'r achosion
00:04:18,480 --> 00:04:23,560
dw i wedi bod yn rhan ohonyn nhw a rhai o’r bywydau dw i wedi gallu dylanwadu arnyn nhw a’u newid
00:04:23,560 --> 00:04:25,000
a chael effaith arnyn nhw.
Gwelwn olwg agos byr o ddec tâp yn chwyrlïo ac yn recordio’r sgwrs, cyn torri i olwg eang o’r ddau berson.
00:04:27,200 --> 00:04:28,640
Ali: Beth mae'ch cadwyn yn ei olygu?
00:04:28,640 --> 00:04:32,760
Tracy: Mae hyn yn arbennig iawn, ces hwn yn ôl yn 2009,
00:04:32,760 --> 00:04:36,680
pan ges i fy ngwobr yn Seattle ar gyfer Swyddog Heddlu Rhyngwladol y flwyddyn.
00:04:36,840 --> 00:04:39,480
Roeddwn i wedi siarad â chynulleidfa lle roedd rhai swyddogion heddlu
00:04:39,480 --> 00:04:43,280
yn y gynulleidfa'n gweithio mewn gwledydd lle mae'n dal yn anghyfreithlon i fod yn hoyw.
00:04:43,880 --> 00:04:46,840
Ac fe wnaeth person anhysbys i mi, hyd heddiw,
00:04:48,360 --> 00:04:53,040
roi bag bach yn fy llaw a'i basio i mi a dweud bod yr araith roeddwn i wedi'i rhoi wedi ei hysbrydoli
00:04:53,320 --> 00:04:58,920
a Joan o Arc ydyw, mae’n dweud arno: ‘Nid oes arnaf ofn, cefais fy ngeni i wneud hyn’.
00:04:58,960 --> 00:05:01,960
Mae ond yn teimlo fel fy meddargraff os mynnwch, fy ystyr ydyw.
00:05:03,160 --> 00:05:06,560
Ali: Rwyf wrth fy modd â hynny, yn wir mae wedi fy nghael i.
Gwelwn olwg agos o'r peiriant tâp, gan glicio wrth i'r recordio ddod i ben.
Wrthi'n cynrychioli ein cymunedau
Canfyddwch y ffyrdd eraill rydym yn creu gwasanaeth heddlu amrywiol a chynhwysol.